Through and Through

In dit artikel:

Through and Through (Na wylot), een Poolse film uit 1973 die nu voor het eerst op blu‑ray is verschenen, sleurt de kijker in een claustrofobische val van geweld en vernedering. Het verhaal speelt zich af in het Krakau van de jaren dertig en volgt het echtpaar Jan en Maria, dat uiteindelijk terechtstaat voor de brute moord op een bejaard stel. De film eindigt met een bijna sereen gefilmde rechtszitting, maar de rest van de film is een onrustige, zintuiglijke ervaring.

Regisseur en scenarioschrijver Grzegorz Królikiewicz zoekt consequent de subjectieve beleving van zijn hoofdpersonen op: lange, chaotische kroegscènes, een bijna tastbare dronkenschap en seksuele losbandigheid gevolgd door plotselinge sociale val en ontslag. De cinematografie van Bogdan Dziworski ontwijkt vaste standpunten; vaak is geluid geëlimineerd of vervangen door industriële tonen, wat de vervreemding versterkt. Veel shots laten belangrijke delen van de handeling buiten kader, waardoor gaten in het narratief en in ons begrip van de personages zichtbaar worden.

Thematisch plaatst de film twee mensen die door werkgevers, ambtenaren en een onverschillig systeem worden gekleineerd op een smerige helling: keer op keer terug naar beneden, zonder uitzicht. Critici vergeleken het bij de release met Dostojevski — zowel Met Misdaad en Straf als Aantekeningen uit het ondergrondse — en er zijn overeenkomsten met het werk van landgenoot Andrzej Żuławski in de nadruk op innerlijke ervaring.

Met een bescheiden speelduur van circa 75 minuten is Through and Through een intense, soms onhoudbare kijkervaring: weinig sympathie wordt gevraagd, maar de film dwingt je de neerwaartse draaikolk van zijn hoofdpersonen te beleven. De blu‑ray (Radiance, import, regio B) bevat Engelstalige ondertiteling.