Thessaloniki 2025
In dit artikel:
Het 66e Thessaloniki International Film Festival bracht deze herfst een dubbele boodschap: het is het belangrijkste podium voor nieuwe Griekse films, maar die nationale productie kampt met structurele problemen en een gebrek aan artistieke scherpte. Tijdens het festival riepen filmmakers daarom om meer overheidssteun — een campagne van Visibility Zero liep voor elke Griekse voorstelling en rekende voor dat de staat jaarlijks slechts 0,63 euro per inwoner aan film besteedt — en drong daarmee aan op betere financiering en zichtbaarheid.
Het festival zelf is kleinschalig qua locaties maar zeer breed in programmering: meer dan twintig secties variërend van nationale en internationale competities tot immersieve projecten en zelfs een podcastcompetitie. Omdat veel Griekse producties een voorkeursplek krijgen, ontstond er discussie over selectiviteit en kwaliteit. Critici en juryleden merkten op dat veel binnenlandse titels een zwakke regievisie en ontbrekende dramatische ritmiek hebben; debuterende makers blijken in sommige gevallen juist verrassend krachtig en fris.
Van de 32 Griekse speelfilms in de competitie sprongen er slechts enkelen echt uit. De Zilveren Alexander voor regie ging naar Beachcomber (Aristotelis Maragkos), een ruw, visueel experimenteel portret van een ex-gedetineerde die uit schroot een boot bouwt. Patty is Such a Girly Name (Giorgos Georgopoulos) schildert in zachte pasteltinten een kwetsbare wereld rond jeugd, topsport en verval. Arkoudótrypa (Bearcave) volgt twee meisjes in een bergdorp en biedt een mystieke, volksmuzikale verkenning van vriendschap en verdwijnen. Publieksfavoriet en door velen geprezen werd Life in a Beat, het speelfilmdebuut van Amerissa Basta over een jonge, ongeplande moeder die haar eigen weg zoekt — sociaal-realistisch, met een ontwapenende levenslust.
Het festival eert ook gevestigde namen: regisseur Yorgos Tsemberopoulos kreeg de Gouden Alexander voor zijn oeuvre. Zijn films — van politieke documentaires tot intieme middenklassedrama’s — werden geprezen om hun menselijke blik, sociale scherpte en empathie zonder moraliserend oordeel. Tsemberopoulos verzet zich tegen de verwachting van een stereotiep “Grieks” filmbeeld en benadrukt dat zijn interesse bij mensen en kleine levens ligt, niet bij grootschalige nationale clichés.
Internationaal viel er eveneens veel te zien. Een retrospectief van Helene Cattet en Bruno Forzani toonde hun sensuele, genrefilm-gestuurde stijl; daarop aansluitend stonden er sterke genrebijdragen in het programma, zoals de Frans-Algerijnse Roqia (exorcisme gekoppeld aan burgeroorlogtrauma), het Griekse Gorgonà (dystopische wraakfilm met vrouwelijk perspectief) en Mehrnoush Alia’s 1001 Frames, een mockumentary/auditiefilm die machtsmisbruik in castingpraktijken aan de kaak stelt.
Casting was een expliciet onderwerp tijdens de editie: de International Casting Directors Association reikte de Semiramis Award uit en presenteerde richtlijnen voor ethisch AI-gebruik bij casting. ICDA-voorzitter Lana Veenker benadrukte dat AI ondersteunend kan zijn, maar nooit de intuïtieve blik van een casting director zal vervangen; ze waarschuwde voor platforms die beweren acteurs te ‘voorspellen’ en pleitte voor transparante contracten rond digitale duplicaten van talent.
Programmahoogtepunten buiten Griekenland waren onder meer verschillende roadmovies: de Mexicaanse noir-romance On the Road, het lichtvoetige Madonnas over een mobiel bordeel voor vrouwen, en het meditatieve, drie uur durende Dry Leaf van Alexandre Koberidze, dat meer een formele reis naar afwezigheid dan een conventioneel plot biedt. Uit Nederland viel Donkey Days van Rosanne Pel op: via lange draaischema’s ontstond een origineel, intiem portret van familieverhoudingen.
Conclusie van de festivalobservaties: er is talent en innovatie te zien, vooral in de internationale secties en bij jonge makers, maar de Griekse filmsector lijdt onder chronische onderfinanciering en mist soms de tijd en middelen om een sterke regievisie te ontwikkelen. Veel deelnemers stelden dat structurele investering en meer professionele ondersteuning nodig zijn om de kwaliteit en het internationale profiel van de nationale cinema te versterken.
Belangrijkste prijzen (selectie): Gouden Alexander Beste speelfilm — Cotton Queen (Suzannah Mirghani); Zilveren Alexander Beste regie — Beachcomber (Aristotelis Maragkos); Beste actrice — Sabrina Amali (Maysoon); Beste acteur — Harry Melling (Pillion); Fast Forward-winnaar — 1001 Frames (Mehrnoush Alia). Een volledig overzicht van winnaars is op het festivalplatform beschikbaar.