Nouvelle Vague
In dit artikel:
Richard Linklater maakt met Nouvelle Vague een liefdevolle, speelse reconstructie van de geboorte van de Nouvelle Vague rond Jean-Luc Godard en de totstandkoming van À bout de souffle (1960). De film plaatst zich in de jaren vijftig en zestig Parijs: redactiezalen van Cahiers du Cinéma, productiebesprekingen, cafétafels en korte draaidagen op set. Linklater toont zich zowel bewonderaar als kritische metgezel; hij adopteert vormkenmerken van die periode (Franse dialogen, zwart-wit, Academy-formaat) zonder in een karikatuur van Godard te vervallen.
Centraal staat Godard: zijn hang naar spontaniteit, de drang om conventies omver te werpen en zijn ongedwongen werkwijze (weinig takes, snelle, op intuïtie gebaseerde draaidagen) waardoor acteurs en producenten soms wanhopig raken. Linklater richt zijn camera vooral op de tussenmomenten — het lanterfanten in cafés, de flauwekul tussen takes, de toevallige vondsten — en laat zien hoe toeval en leven vaak meer van belang zijn dan vaste plannen bij het ontstaan van filmpoëzie. De beroemdste scènes van À bout de souffle passeren de revue, maar de film leeft juist van wat er buiten die scènes gebeurt.
Een verdienste van Linklaters aanpak is dat hij niet alleen de grote namen opsomt, maar ook medewerkers uitlicht die in de filmgeschiedenis vaak onderbelicht blijven, zoals Suzanne Schiffman en Cécile Decugis. De casting wordt geprezen: het overtuigt genoeg om je te laten geloven dat je echte iconen ziet zonder hun mythe volledig te reproduceren. Daardoor demythologiseert Nouvelle Vague zijn helden op een aimabele manier.
Tegelijk wordt een brug geslagen naar Linklaters eigen verleden: de film refereert impliciet aan zijn eigen doorbraak met Slacker en presenteert Godard als een soort slacker avant la lettre — intellectueel, rebels en soms nonchalant. Uiteindelijk is Linklaters film geen zuivere hagiografie maar een intieme, geestige kijk op hoe revoluties in de film ontstaan: minder rigide ambities, meer leven, en dat alles verpakt in een warme hommage die zowel bewondert als plaagt.